จริงๆแล้วการเลี้ยงแบบไม่มีกรองทำได้ไหม? ทำได้ครับ แต่ว่าต้องถ่ายน้ำตลอดทุกวันเพื่อกำจัดของเสียออกไปจากน้ำเก่า แต่จะทำแบบนี้ทำไมล่ะ การเลี้ยงปลาทองต้องสนุกและสบายความสุขของเราควรอยู่เป็นการดูปลาว่ายน้ำอย่างร่าเริงไม่ใช่การถ่ายน้ำทุกวัน ถ้าเราสามารถสร้างระบบกรองที่ดีขึ้นมาได้ภาระการถ่ายน้ำจะลดลงอย่างไม่น่าเชื่อ
ระบบกรองที่ดีเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเลี้ยงปลาสวยงามทุกชนิด โดยเฉพาะปลาทอง เพราะปลาทองเป็นปลาที่ปล่อยของเสียเยอะ ทั้งจากขี้ปลาและการขับเมือกต่างๆ
จุดประสงค์ของระบบกรองคือการกำจัดของเสียออกไปจากพื้นที่เลี้ยง ระบบกรองที่ดีจะช่วยให้น้ำใส และคุณภาพน้ำดี การกรองน้ำสำหรับปลาทองแบ่งเป็นสามประเภท กรองกายภาพ กรองชีวภาพ และกรองเคมี
กรองกายภาพทำให้น้ำใส
กรองชีวภาพทำให้คุณภาพน้ำดี
กรองเคมีเพื่อปรับค่าเคมีในน้ำ
นักเลี้ยงปลาทองมือใหม่จะให้ความสำคัญกับกรองทางกายภาพเป็นหลักเพราะว่าทำให้น้ำใส แต่จริงๆแล้วสิ่งที่สำคัญคือคุณภาพน้ำ คุณภาพน้ำดีถึงจะไม่ใสแต่ปลาอยู่แล้วมีความสุขกว่า
4 สิ่งที่ต้องคิดถึงเมื่อต้องเลือกระบบกรอง
พื้นฐานที่ควรรู้คือของเสียทางเคมีที่เกิดจากปลาคือแอมโมเนีย ของเสียทางกายภาพที่ทำให้เรารู้สึกว่าน้ำขุ่นคือเศษขี้ปลา หรือตะกอนที่อยู๋ในน้ำ เรามาดูกันว่าสิ่งที่ว่าคืออะไร
1. กระแสน้ำและความแรง
ลองนึกภาพว่าเวลาเราไปนั่งที่ลมพัดชิวๆเราก็รู้สึกสบายแต่ถ้าลมพัดแรงมาก พัดจนผมเพ้าพะรุงพะรัง เราคงอยากออกมาจากตรงนั้น
ที่นี้มาเทียบกับปลาทองระบบกรองที่ดีควรมีรอบน้ำที่เหมาะสม และกระแสน้ำที่เหมาะกับการเลี้ยง ปลาทองบางสายพันธุ์ก็สามารถอยู่กระแสน้ำแรงได้ เช่น พวกโคเมท พวกนี้สามารถอยู่ในกระแสน้ำได้ด้วยรูปร่างที่เพรียวบาง
ปลาทองสายพันธุ์ที่มีหางและครีบยาว อาจจะไม่เหมาะกับระบบกรองที่มีกระแสน้ำแรง เพราะกระแสน้ำที่ไหลตลอดจะทำให้ปลามีความเครียดไม่สามารถอยู่นิ่งๆ ได้
2. ความสะดวกในการบำรุงรักษา
ระบบกรองที่บำรุงรักษาง่ายย่อมช่วยให้เราลดภาระของเวลาในการเปลี่ยนหรือนำกรองออกมาล้าง การล้างกรองที่หมักหมมบ้างจะช่วยเป็นการผลัดเปลี่ยนแบตทีเรียที่เก่าหรือตายออกไป เพื่อคืนพื้นที่ผิวให้กับแบตทีเรียที่มีประโยชน์
3. ประสิทธิภาพ
ระบบกรองที่สมบูรณ์นอกจากจะทำให้น้ำใสแล้ว จะต้องช่วยรักษาคุณภาพน้ำ พื้นที่ส่วนของกรองชีวภาพจะต้องมีพื้นที่ผิวที่มากพอให้เป็นที่อยู่ของแบคทีเรียที่มีประโยชน์ เพื่อใช้ในการกำจัดแอมโมเนียและไนไตรท์ แอมโมเนียแทบจะเป็นสาเหตุหลักของการตายของปลาทองในตู้ของผู้เริ่มเลี้ยง
4. พื้นที่สำหรับติดตั้งกรอง
ระบบกรองยิ่งมีขนาดใหญ่มากเท่าไร ยิ่งดีกับการเลี้ยงปลาทอง เพราะจะทำให้คุณภาพน้ำ รวมทั้งอุณหภูมิ ค่อนข้างคงที่ แต่เราคงต้องเลือกระบบกรองที่เหมาะสมกับสภาพพืื้นที่ด้วย ระบบกรองมีหลากหลายมาก ทั้งกรองในตู้ กรองข้างตู้ กรองแขวน กรองฟองน้ำ กรองใต้กรวด กรองนอกตู้ จะเขียนเรื่องนี้เป็นลำดับต่อไป